Նախաձեռնությամբ ներդրվում է կատարողական ծախսերի հաշվարկման նոր համակարգ
Նախագծերի փաթեթի նպատակն է սահմանել միասնական իրավաբանական հասկացություններ, ներդնել կատարողական վարույթի մասնակիցների եւ շահագրգիռ անձանց իրավունքների պաշտպանության արդյունավետ ու համապարփակ գործիքակազմ, ինչպես նաեւ ամրագրել հարկադիր կատարման համակարգի համար անհրաժեշտ իրավական հիմքեր: Այս մասին ասել է ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալ Լեւոն Բալյանը` բարձրաձայնելով «Կատարողական վարույթի մասին» նոր օրենքի նախագիծը եւ կից օրենքներում ու օրենսգրքերում փոփոխությունները:
«Շարունակելով Կառավարության որդեգրած` քաղաքացիների բեռը թոթափելու քաղաքականությունը` փաթեթով ներդնում ենք կատարողական ծախսերի հաշվարկման նոր համակարգ: Օրինակ` ներկայումս դրամական պարտավորություններով մշտապես հաշվարկվում է 5 տոկոս կատարողական ծախս` անկախ փաստացի կատարված գործողություններից: Նախաձեռնությամբ, եթե վարույթը հարուցելուց հետո երկու շաբաթվա ընթացքում քաղաքացին կամովին վճարի եւ կատարի պարտավորությունը, ապա կգանձվի ընդամենը 2 տոկոսի չափով կատարողական վճար»,- ընդգծել է զեկուցողը:
Փոխնախարարի խոսքով ներդրվում է նոր մեխանիզմ, ըստ որի` երկու կողմերը փոխադարձ համաձայնությամբ կարող են տարաժամկետել, հետաձգել պարտավորության կատարումը, փոխել կատարման կարգը կամ եղանակը: Նախկինում դա հնարավոր է եղել միայն դատարանի առանձին որոշմամբ, ինչը քաղաքացուց պահանջում էր լրացուցիչ ծախս ու ժամանակ:
«Այսուհետ վարույթ ունեցող քաղաքացին որոշ դեպքերում կկարողանա կառավարել արգելադրված գույքը, հանձնել վարձակալության կամ աճուրդից դուրս ինքնուրույն վաճառել` վարձավճարը եւ վաճառքի գինը վճարելով հարկադիր կատարումն ապահովող ծառայության դեպոզիտային հաշվին»,- ընդգծել է Լեւոն Բալյանը:
Նախագծերի փաթեթով ամբողջությամբ ներդրվում է նորարական եւ հավակնոտ գաղափար` հրաժարվելով կատարողական թերթի հնացած ինստիտուտից` դրանով քաղաքացուն եւ դատարանին ազատելով բովանդակային բեռ չունեցող կատարողական թերթի տրամադրման փուլից:
Դատական ակտերի կատարման հետաձգման, տարաժամկետման, կատարման կարգ կամ եղանակ սահմանելու, դրանք փոխարինելու, ընդհանուր գույքում պարտապանի բաժնեմասի վրա իրավաբանական անձի կանոնադրական բաժնեհավաք կապիտալում պարտապանի բաժնեմասի վրա բռնագանձում տարածելու գործընթացները դատարանից տեղափոխվում են դեպի կատարողական վարույթ: Ըստ զեկուցողի` արդյունքում էականորեն կնվազի դատարանների ծանրաբեռնվածությունը:
Կառավարության հեղինակած նախաձեռնությամբ ներդրվում է նաեւ կատարողական վարույթի շրջանակում ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց էլեկտրոնային ծանուցման համակարգ, որով կատարողական վարույթների անձնական գրասենյակում գրանցված քաղաքացիները` իրենց համաձայնությամբ, վարույթի մասին կծանուցվեն գրասենյակի եւ դրան կից էլեկտրոնային փոստի միջոցով:
«Նոր գործարկված էլեկտրոնային համակարգի հետ մեկտեղ նախաձեռնության կարգավորումները կապահովեն կատարողական վարույթի ամբողջական թվայնացումը»,- տեղեկացրել է Լեւոն Բալյանը:
Զեկուցողը պատասխանել է պատգամավորների հարցերին` անդրադառնալով արգելադրված եւ ապօրինի ծագում ունեցող գույքի կառավարմանը, ոլորտում միջազգային փորձի ուսումնասիրմանը, ԴԱՀԿ-ի կազմակերպած աճուրդների թափանցիկությանը, կատարողական վարույթի հետեւանքով անձի բանկային հաշիվների վրա դրված արգելանքին: Փոխնախարարը նշել է, որ արգելանք կիրառելու չափի վերաբերյալ որոշումը կայացվում է տվյալ պարտավորությունը կատարելու եւ նաեւ կատարողական ծախսերի գումարի չափով: «Այս տարի գործարկել ենք նոր էլեկտրոնային ծրագիր, որը լուծում է այդ հարցը: Կարծում ենք` այսուհետ նման դժգոհություններ չեն լինի»:
Հարակից զեկուցող, պատգամավոր Արփինե Դավոյանը նշել է, որ նախաձեռնությամբ զգալի փոփոխություններ են իրականացվում: Արփինե Դավոյանի խոսքով նոր օրենքի ընդունմամբ ակնկալվում է ապահովել կատարողական վարույթի վերաբերյալ օրենսդրության կանխատեսելիությունը, որոշակիությունը: Պատգամավորը հորդորել է հավանության արժանացրել քննարկված օրենսդրական փաթեթը:
Նախաձեռնությունը քննարկվել է Պետական-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի` փետրվարի 20-ի նիստում եւ ստացել է դրական եզրակացություն: