Տնտեսական ակտիվության եւ արտահանման աճ, ֆինանսական առողջ համակարգ․ ՀԲ-ն հրապարակել է Հայաստանի տնտեսական զարգացման ամփոփագիրը

Համաշխարհային բանկը հրապարակել է Հայաստանի տնտեսական զարգացման ամսական ամփոփագիրը։ Ներկայացնում ենք այն․

●  Տնտեսական ակտիվության բարձր աճը մարտին պահպանվեց՝  կազմելով 15․3 տոկոս նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ (ՆՏՆԺՀ)։

●  Արտահանման աճը շարունակեց պայմանավորված լինել ԱՄԷ ոսկու և ոսկերչական զարդերի արտահանմամբ։

●  Զբոսաշրջիկների ժամանումները տարվա առաջին եռամսյակում 3.2 տոկոսով նվազեցին (ՆՏՆԺՀ)։

●  Սպառողական շուկայում 0.7 տոկոսի (ՆՏՆԺՀ) գնանկում գրանցվեց՝ պայմանավորված սննդամթերքի գների նվազմամբ։

●  ՀՀ դրամը շարունակեց արժևորվել։

●  Բյուջեի դեֆիցիտն առաջին եռամսյակում  շատ փոքր էր։

Մարտին ֆինանսական համակարգն առողջ մնաց՝ կայունության ցուցանիշների բարելավմամբ։ Տնտեսական ակտիվության բարձր աճը պահպանվեց՝ մարտին կազմելով 15.3 տոկոս (ՆՏՆԺՀ, իրական արտահայտությամբ)՝ փետրվարին մինչև 16.7 տոկոս բարձրանալուց հետո (ՆՏՆԺՀ) (պատկեր 1)։ Սա պայմանավորված էր արդյունաբերական թողարկման  33.5 տոկոսանոց աճով, հիմնականում ոսկու և ոսկերչական արտադրության 12-պատիկ աճի հաշվին։ Աճի տեմպի դանդաղումը պայմանավորված էր մարտին հանքարդյունաբերության 7.5 տոկոսի (ՆՏՆԺՀ) կրճատմամբ, իսկ մշակող արդյունաբերության բարձր աճը փոքր-ինչ թուլացավ՝  փետրվարի  54.4 տոկոսից (ՆՏՆԺՀ)  մարտին կազմելով 49.1 տոկոս (ՆՏՆԺՀ)։ Առևտուրը, երկրորդ ամենա-արագ աճող ճյուղը, փետրվարի  28.3 տոկոսից (ՆՏՆԺՀ)  մարտին  բարձրացավ 30.4 տոկոսի (ՆՏՆԺՀ)։ Շինարարությունը շարունակեց երկնիշ աճը՝ մարտին կազմելով  13.1 տոկոս (ՆՏՆԺՀ)։ Ծառայությունները (առանց առևտրի), 2023 թ․ առաջին կիսամյակի ընթացքում աճի հիմնական շարժիչը, 2024 թ․ մարտին աճեցին սոսկ 4.7 տոկոսով։ Այսպիով՝ 2024 թ․ առաջին եռամսյակում տնտեսական ակտիվության աճը, աճողական ցուցանիշով, 14.3 տոկոս կազմեց։

Ոչ առևտրային զուտ դրամական փոխանցումները մարտին 52 տոկոսով կրճատվեցին (ՆՏՆԺՀ)՝ պայմանավորված ներհոսքերի 36 տոկոս նվազմամբ։ Ռուսաստանից դրամական փոխանցումների ներհոսքերը մարտին (ՆՏՆԺՀ) նվազեցին 56 տոկոսով, ինչով էլ բացատրվում է կրճատման հիմնական մասը (պատկեր 2)։ Միաժամանակ, պահպանվեց դրամական փոխանցումների զուտ արտահոսքի՝ անցյալ տարվա մարտի ցուցանիշին նման ցուցանիշ։

Սննդամթերքի գների նվազումը շարունակեց պայմանավորվել գնանկումը։ Սպառողական գների ինդեքսում (ՍԳԻ) ապրիլին (ՆՏՆԺՀ) 0.7 տոկոսի գնանկում գրանցվեց։ Սննդամթերքի և ոչ ալկոհոլային խմիչքների գները 2024 թ․ ապրիլին նվազեցին 4․5 տոկոսով (ՆՏՆԺՀ)։ Սա մասամբ փոխհատուցվեց տրանսպորտի գների 8․5 տոկոսանոց աճով։ ՀՀ կենտրոնական բանկը (ՀՀ ԿԲ) շարունակեց դրամավարկային քաղաքականության ուղղության աստիճանական մեղմացումը՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը իջեցնելով 25 բազիսային կետով (մինչև 8․25 տոկոս) իր ապրիլի 30-ի խորհրդի նիստում (պատկեր 3)

Արտահանման բարձր աճը շարունակվեց՝ հիմնականում ոսկու և ոսկերչական զարդերի  արտահանման և վերաարտահանման հաշվին։  Ապրանքների արտահանումը 2024 թ․ մարտին եռապատկվեց (ՆՏՆԺՀ)՝ պայմանավորված թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարերի 8․5-ապատիկ աճով, որոնց բաժինը ընդհանուր արտահանման մեջ աճեց՝ 2023 թ․ մարտի 28․5 տոկոսից 2024 թ․ մարտին կազմելով   80.6 տոկոս։ Կոշիկի, մեքենաների և գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանումը շարունակեց աճել (ՆՏՆԺՀ բարձրանալով համապատասխանաբար 40.1, 28.8 և 8.5 տոկոսով), իսկ մյուս ապրանքների արտահանման նվազում գրանցվեց։ Մասնավորապես՝ կտրուկ նվազեց տրանսպորտային միջոցների (ավտոմեքենաների) և ոչ թանկարժեք մետաղների արտահանումը  (նվազեց համապատասխանաբար 77 և 59 տոկոսով)։ Ներմուծումը մարտին ավելացավ 56 տոկոսով (ՆՏՆԺՀ), հատկապես՝ Ռուսաստանից կատարվող ներմուծումը, որի աճը մարտին քառապատկվեց (ՆՏՆԺՀ)՝ պայմանավորված թանկարժեք և ոչ թանկարժեք qարդերի ներմուծմամբ։ Արտահանման գլխավոր ուղղությունը ԱՄԷ էր՝ 7-ապատիկ աճով, քանի որ այն ոսկու և ոսկերչական զարդերի արտահանման հիմնական շուկան է մնում։