Համաշխարհային պարտքը զգալիորեն գերազանցում է մինչհամավարակային մակարդակը
Արժույթի միջազգային հիմնադրամը հայտարարել է, որ համաշխարհային պետական եւ մասնավոր պարտքը 2021 թվականին իր ամենամեծ անկումն է ապրել վերջին 70 տարվա ընթացքում՝ COVID-19-ի ազդեցության պատճառով ռեկորդային բարձր ցուցանիշների հասնելուց հետո, բայց ընդհանուր առմամբ մինչհամավարակային մակարդակից շատ բարձր է մնացել:
ԱՄՀ-ն հայտնել է, որ ընդհանուր պետական եւ մասնավոր պարտքը կրճատվել է 10 տոկոսային կետով՝ մինչեւ 2021 թվականին համաշխարհային համախառն ներքին արդյունքի 247 տոկոսը՝ 2020 թվականի 257 տոկոսի գագաթնակետից։
Դոլարային արտահայտությամբ համաշխարհային պարտքը շարունակել է աճել, թեեւ շատ ավելի դանդաղ տեմպերով` նախորդ տարի հասնելով ռեկորդային 235 տրիլիոն դոլարի:
Համաշխարհային վարկատուն, վկայակոչելով 190 երկրների տվյալները, հայտարարել է, որ մասնավոր պարտքը, որը ներառում է կորպորացիաների եւ տնային տնտեսությունների ոչ ֆինանսական պարտավորությունները, հանգեցրել է ընդհանուր կրճատման՝ իջնելով 6 տոկոսային կետով եւ հասնելով ՀՆԱ-ի 153 տոկոսին:
Պետական պարտքի անկումը 4 տոկոսային կետով՝ մինչեւ ՀՆԱ-ի 96 տոկոսը, ամենամեծն է դարձել վերջին տասնամյակների ընթացքում։
Պարտքի դինամիկան շատ է տարբերվում երկրների խմբերի միջեւ: Զարգացած տնտեսությունները գրանցել են պարտքի ամենամեծ անկումը, ընդ որում եւ՛ պետական, եւ՛ մասնավոր պարտքը անցյալ տարի նվազել է ՀՆԱ-ի 5 տոկոսով, որին հաջորդել են նմանատիպ արդյունքներ զարգացող շուկայական տնտեսություններում՝ բացառությամբ Չինաստանի:
Սակայն ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում ընդհանուր պարտքի գործակիցները շարունակել են աճել 2021 թվականին՝ կապված մասնավոր պարտքի աճի հետ, ընդ որում ընդհանուր պարտքը հասել է ՀՆԱ-ի 88 տոկոսին:
Աճում են ցածր եւ միջին եկամուտ ունեցող երկրների՝ իրենց պարտքերը մարելու ունակության վերաբերյալ մտահոգությունները՝ մոտավոր հաշվարկներով զարգացող շուկայի երկրների 25 տոկոսը եւ ցածր եկամուտ ունեցող երկրների ավելի քան 60 տոկոսը գտնվում են կամ մոտ են պարտքային ճգնաժամին:
ԱՄՀ-ի ֆինանսական ղեկավար Վիտոր Գասպարը եւ ԱՄՀ եւս երկու բարձրաստիճան տնտեսագետներ ասում են, որ պարտքի բարձր մակարդակը գնալով ավելի դժվար կլինի կառավարել, եթե տնտեսական հեռանկարները շարունակեն վատթարանալ եւ փոխառությունների ծախսերը շարունակեն աճել:
Գնաճի բարձր մակարդակը շարունակել է նպաստել նվազեցնել պարտքի գործակցի նվազմանը 2022 թվականին, սակայն ծախսերը կավելանան, եթե գնաճը կայունանա, ինչը ապահովագրական ավելի բարձր վճարների կարող է հանգեցնել:
Նրանց խոսքով՝ կառավարությունները պետք է վարեն հարկաբյուջետային քաղաքականություն, որը կօգնի նվազեցնել գնաճային ճնշումը այժմ եւ պարտքի խոցելիությունը երկարաժամկետ հեռանկարում, միեւնույն ժամանակ շարունակելով աջակցել առավել խոցելի խավերին, ասել են նրանք: «Տատանումների եւ անկարգությունների ժամանակ երկարաժամկետ կայունության նկատմամբ վստահությունը արժեքավոր ակտիվ է»,- հայտարարել են նրանք:
Աղբյուրը՝ news.am