Նոր մոդելի դեպքում հնարավո՞ր է արդյո ք հոսանք կուտակել․ էներգետիկ ի՞նչ ապագա կունենա Հայաստանը
Հայաստանի էներգետիկ ապագան, ըստ պատասխանատուների ու փորձագետների, տարբեր է։ Մասնագիտական դաշտում միաձայն պնդում են՝ ապագան մեծ հզորությամբ ատոմակայաններինն է։ Էներգետիկայի արտադրության առումով Հայաստանը դիվերսիֆիկացված է՝ փաստում են մասնագետները։ Երկրների մասով՝ պետք է քննարկել։
Ատոմակայան, արևային կայան, հողմակայան, փոքր հէկ–եր, ջէկ–եր․ սրանք Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի հիմնական աղբյուրներն են։ 2024–ի վերջնական տվյալները դեռ կամփոփվեն։ Դրանք հատկապես կարող են արևային էներգիայի մասով տարբերվել 2023–ի տվյալներից։ Ատոմակայանի արտադրած էլեկտրաէներգիան մոտ 32 տոկոս է, խոշոր հէկ–երինն ու ջէկ–երինը՝ ավելի քան 55 տոկոսը, վերականգնվող էներգետիկայի մասով՝ ավելի քան 13 տոկոսը։ Թե որքան էլեկտրաէներգիա է արտադարվել 2024–ին՝ ՏԿԵ նախարար Դավիթ Խուդաթյանն է պատմում․
«Տարեվերջի դրությամբ Հայաստանում արտադրվել է 8․9 մլրդ ժամ էլեկտրաէներգիա, 1․5 մլրդ կվտ արտահանվել է, ընթացիկ տարում ներմուծվել է 145 մլն կվտ էլեկտրաէներգիա։ ՀԱԷԿ երկրորդ էներգաբլոկի կրկնակի ժամկետը՝ 160 մլն դոլար կծախսվի»։
2021–ից սկսած արևային էներգետիկայի արտադրության կտրուկ աճ են արձանագրում մասնագետները։ Հայաստանի էներգետիկ ռազմավարության համաձայն, մինչև 2040 թվականը արևային ու հողմային էներգետիկայի ոլորտում նոր կառուցվող կայանների դրվածքային հզորությունը 1000 մեգավատից կդառնա 2000 մեգավատ։ Էներգետիկ անվատնգության հարցերով փորձագետ Արթուր Ավետիսյան․
«Որպեսզի Հայաստանում արտադրվող էներգետիկայի 60 տոկոսը արտադրվի նոր վերականգնվող էներգետիկ կայաններում։ Մինչև 2030 թիվը 30 տոկոս է։ Եթե դրանց միացնում ենք խոշոր հէկ–երը, այժմ արդեն 45 տոկոսը արտադրվում է այդ էներգետիկայի աղբյուրներում»։
Մասնագիտական դաշտում վերականգնվող էներգետիկ համակարգը բնութագրվում էր «հարմոնիկ եռաբաղադրիչ»։ Բացատրությունը կա՝ էներգիայի արտադրությունը 1/3–ի տրամաբանությամբ էր ՀԱԷԿ, ՋԷԿ, ՀԷԿ–եր, մնացածը՝ արևային ու հողմային կայաններում։
Աղբյուրը՝ hy.armradio.am